Described by the Minister of Education as the “Teacher of Teachers”, Orhan Seyfi Arı was one of the most influential people in recent Cypriot history and served as headteacher in the village of Lurucina from 1953 to 1959.
Background
Born on 12th December 1918 in Lapithiou (Bozalan), Paphos, Orhan Seyfi Arı was the youngest of four children of Emete and Huseyin Avni Ahmet (from the Gakkuro family). His family owned vineyards and olive orchards and his father was a liberal Hoca (religious cleric) who opposed the idea that his children should only learn Ottoman history.
Orhan commenced his primary school education in Lapithiou, Paphos for six years, before starting his secondary school education at Nicosia Turkish Lycée for boys in Nicosia for another six years. In 1939, he then attended Morphou Teachers Training College and graduated in 1941. He then continued his studies for a further two years specialising in the field of agriculture during his teaching appointment at Morphou Rural Agricultural College.
From 1943 to 1944, he served as head teacher at Arodez elementary school, before teaching at the English School in Nicosia as a high school teacher from 1944-47. The English grammar school was distinctly different from the American grammar school.
It was during this period in 1946 that he married his wife Suzan, daughter of Emine and Huseyin Zihni Uney, a successful barber and socially active community leader (mukhtar) of Saray Onu, Nicosia.[1]“Monumental works do justify the greatest pride”, Guvenir on teacher Orhan seyfi Ari, Halkin Sesi 27 Nov. 2004 https://www.s9.com/Biography/orhan-seyfi-ari/ Then, from 1947 to 1953 he was appointed by the education authority to teach at Paphos secondary school, where after briefly teaching Greek and English language, Orhan Ari was head teacher.
Orhan Seyfi in Lurucina
From 1953 to 1959, Orhan Seyfi Arı spent six years serving as head teacher at Lurucina’s secondary school (Turkish: Orta Okul). It was clear to the people of Lurucina that his talents surpassed that of an average teacher and he was well regarded as an influential poet, social reformist and religious leader. In addition to teaching, he left his footprint at Lurucina through assisting with the adoption of running-water, roads and electricity. He also helped make healthcare more widely available and provided opportunities for his school students. His wife would also provide free extra-curricular activities to school students which was a rarity in most British Commonwealth countries. In those days, enrolment in secondary school was non-compulsory and hence, less common. His popular teaching style helped influence many to continue their educational studies.
His photos with Lurucinalı people include the time he was in the UK, clearly demonstrating that his relationship with the Lurucina village folk was always much deeper than just the 6 years as a teacher in Lurucina. After all, even one of his son’s, Erdin, was born in the village in 1955.
Much of the content on this page was only possible through the collaboration with his son Eren, who proactively contacted our lead researcher Ismail Veli Kirlapo. Hence, a depth of gratitude is due to him as he has massively helped preserve and share information so critical to many who studied in Lurucina. Eren himself attended junior school in Lurucina during his father’s stay in our village.
He seemed so fascinated by the research and contents of this site into our family and village history, that it encouraged him to add his own contribution. And for that our village must be honoured for the part Orhan Arı played in the education of our village. I’m humbly honoured to have been offered to pass on Orhan Seyfi Arı’s poems. I feel absolutely certain that fellow villagers who had the good fortune to be tutored by this exceptional man will be delighted at the opportunity of remembering their teacher. Clearly one does not need to have family connections in order to feel a deep feeling of love for a place that played an important part of Eren’s life. As for his father I will let his poems/Siirs and own words do the talking.
By Ismail Veli Kirlapo
**********************************************************************************************
ORHAN SEYFİ ARI’S OWN ACCOUNT OF HIS ASSIGNMENT TO LURUCİNA IN 1953
Ali Nesim “Batmayan Eğitim Güneşlerimiz” isimli eserinde Akıncılar Ortaokulu’nda uzun yıllar görev yapan Orhan Seyfi Arı’nın anılarını öyle anlattı:
“1953’te Luricina’ya bir yıl önce açılan ortaokula gönderildim. 1959’a kadar orada kaldım. ilk gittiğimde okulda 30 ogrenci vardı. Ayrıldığımda ise 60–70 öğrenci olmuştu. Köyün Muhtarı Ali Rauf Efendi okulun sürdürülmesi ve kalkınması için çalıştı. Luricina’da o zaman iki bin nüfus vardı. Ancak çocuklarını okula yollamazlardı. Kapı kapı, tarla tarla dolaşıp öğrenci toplardım. Hatta iki üç yıl önce ilkokulu bitirenleri. Fakir çok olduğu için duhuliyeyi ödeyemezlerdi. Bir yardım sandığı kurdum ve okulu sürdürdüm. Akıllı çocuklar vardı. Son ayrıldığımda üç öğretmenlerden ikisi köyden yetişmişti. ilkokula giden çocuklar Türkce bilirdi. Yaşlılar Rumca konuşmaya devam ederdi. Zaman geldi ki Rumca bilen kalmadı.”
“1953 Baf depreminden dolayı çoluk çocuk hep darda olduğumuz için durum perişandı. Ailemi çadır altında bırakıp Akıncılar’da işe başladım. Yaşamaya alışkın olduğum yerlerden çok farklı bir yerdi burası. Bir an ben, suyu, elektriği olmayan, yollar berbat, ağaçtan, çiçekten yoksun bu köyden ailemle nasıl yaşarım diye düşünürken ideal öğretmen Moreket’in 13 yıl önce bana söylediklerini hatırladım. Böylece oraya gitmemek için yaptığım isyandan mahcup oldum ve büyük bir zevkle çalışmaya koyuldum.
O zaman okuması yazması cok az olan Akıncılar köyünün temiz Anadolu köylüsuünden farksız olduğunu gördüm. Akıncılar köylüsü. medeni diye bilinen yerlerdeki pek çok ınsanın sahip olmadığı güzel hasletlere sahipti. Bu yüzden de çalışmaya güç buldum. Akıncılar köyünde de mesleğimin en tatlı anlarını yaşadım. çok çalıştığıma ve faydalı olduğuma inanıyorum. Köyden ayrıldıktan 30 yıl sonra dahi ben köyden ayrıldıktan sonra doğanların bile beni tanımaları ve benden bahsetmeleri bunun bir kanıtı olsa gerek. Savaş zamanında vatanı korumak elbette ki şarttır. Fakat barış zamanında vatanı korumanın tek silah okumaktır. Böylelikle Moreket gibi daha soz edilmeyen kaç mucahidimiz var kim bilir. Kıbrıs toplumu elli yıl içerisinde sıfırdan bu mutlu yıllara ulaşmışsa elbet bu isimsiz mücahitler sayesinde olmuştur. Yaşayanlara hürmetler, göçenlere rahmet olsun.”
**********************************************************************************************
Hasan Yücelen’s tribute to Orhan Seyfi Arı.
Hasan Yücelen in [‘The 100 Years of Struggle for Existence of the Turks of Lourijina/Akıncılar -A Documentation of Heroism’]
Akıncılar (Luricina) Türkleri’nin Yüzyıllık Varoluş Mücadelesi -Bir Kahramanalk Belgesi (*)
Mr. Orhan’s such services (to Lourijina)…
(inscribed) With debt of gratitude for services & in remembrance of Orhan Ari, the educational sun that has never set on Akıncılar.
**********************************************************************************************
Oğuz Metiner’s tribute to Orhan Seyfi Arı-in Birlik, 29 January 1993
On the teacher of teachers Arı, his teaching, in verse ‘Bir Yıldız Kaydı’ [in Turkish]A Star’s Passed Away
Passed away from amongst us a star-true,
In the last days of nineteen-ninety-two,
Inspiring all around his deeds of illumination,
Speedily as he moved on to his destination;
And to our senses having he brought us,
We, quietly, buried him in our hearts.Well known and versed, none other was he
Than the pilgrim, The Teacher: Orhan AriHis concern -so sincere!
Greatly respected everywhere!
Years spent to illuminate!
More: hearts, his sultanate!With his pupils was spent half his lifetime at schools
And at places of worship the other with the faithfuls,
As built his honesty a throne, in every heart, that rules!Revealed was his departure-shortly for the here-after
For, late-before, he had told his friends-closer
It was time he would meet his maker.It did not take long.. he attained his ultimate desire;
And, having left his worldly possessions to his near and dear,
He settled on the throne of omniscience in the world after here .Lie in radiance, in paradise you rest!
The exalted prophet himself to intercede for you -the best!
Rejoice his grand soul, with God’s best graces blest!
**********************************************************************************************
Türkiye’de
Dünyada hiçbirşey almadı gözlerinin rengini
Arılar da vermedi dudaklarının tadını
Billahi görmedim cihanda bir dengini
Eşsiz güzel diye vermişler adını
*********************************************************************************************
Nar çiçeği
Nar çiçeği, nar çiçeği
Parlıyorsun ağacında
Gökten inen yıldız gibi
Ve gülümsüyorsun dalında
aşka yeni göz açan kız gibi
*********************************************************************************************
İmam
Aşkın gururu var
Hayalse bazan utanmaz
Bunlara kapılanlar
Asla uslanmaz
********************************************************************************************
Hemcinsimiz
Ne o güne doğdu, ne bu ay battı
Koruyucu melekler bile hep uykuya yattıSınırı aştı cinler, güne sahip çıkıyor
İnsanoğlu inim inim inler, nesi varsa cinler yıkıyorHani bizim olacaktı aşk günler
Kusur mu idi hep dünlerDünyayı cehennem etmek mi hüner
Nerde beklediğimiz geleceklerçin seddini aşsa da günahımız
Sana ulaşmasa da ahımızAklımız ermese de adaletine
Ne olur Allahım, bari cezamızı hemcinsimiz vermese
********************************************************************************************
Bil Dünya
Delisini sevsen, velisi razı değil
Velisini sevsen, delisi razı değil
ikisine de yüz versen, gönül razı değil
Dünya, dünya, kararın yok dünyaSeni seveni seversin
Seni sevmeyeni ezersin
Sonra her ikisini alıp gidersin
Kimseye bir karın yok dünyaSeni iyi bilene
Seni bırakıp gidene
Ve benim gibi sana şut çekene
Bir zararın yok dünya
********************************************************************************************
İNGİLTERE’DEN
Sorma karıcığım bu günlerde
Vaktim nasıl geçtı ve nerede
Adım adım
Çarşıyı taradım
Ve sana hep küpe bilezik aradım
Vitrinlerde
O kadar güzeldi ki ziynet eşyası
İnan ki hayatımın yoldaşı
Hepsini alamazdım diye sana
Akmak istiyordu gözümün yaşıGiymişin en cici elbiseni
Ve seni
Mücevherin bezenmiş gördüm
Bir melek gibi gökten inmiş gördüm
Dudakların sevdiğim dudaklar
Ve yanakların al aldı
Fakat çok sürmedi
içim ürperdi
cünkü bu anızın beliren bir hayaldiAz olsa da mücevherin
Sen sevindin
Ve mes’uttum bır an için
Gam yeme güzelim bir yalan için
Olsun güzelim
öyle de olmazmı
çok yere
Yok yere
Hayal becersin
*********************************************************************************************
CANIM KADRİYE HANIM
Buğday tarlasında lale nasıl seçilirse
Yahut sevdiğini herkes nasıl uzaktan bilirse
Ben de seni sokakta öyle tanırım
Canım Kadriye hanımCanım Kadriye hanım, ihmal etme beni
Ezilir canım bir gün bile görmesem seniMuhabbetli olmaya muhabbetliyiz
Amma yine de iyi niyetliyiz
Konuşurken düsünmeyiz kadınlığı erkekliği
Bizi buluşturan, bizi konuşturan, sade bir kader benzerliBilmem ki sen ne lezzet bulursun ben gibi bir divanenin sözlerinde
Lakin senin her gün baktığın aynanın aksini görürüm gözlerinde
*********************************************************************************************
AVUSTRALYADA
Dünyalar Yeter mi?
Bir gün Güne sönse de
Evren hep buza dönse de
Senin ateşin bana yeter
Bir gün tabiat solsa da
Yerler ve gökler renksiz kalsa da
Gözlerinin rengi bana yeter
Güller çiçekler olup gitse
Güzel kokular hep bitse
Teninin kokusu bana yeter
Ylne yağmuru olmasa ki bahar tüttermi?
Gün parlamasa Allah’ın gecesi biter mi?
Senin aşkın olmasa bana bir nefes için dünyalar yetermi?
*********************************************************************************************
KIBRISTA
Çok Bile Hayalin Bana
Senin o nazlı güler yüzün
Senin o ipek tenin
Bana çok bile gelir
Güzel hayalin senin
Ben artık gidiyorum
Dönülmeyen bir yola
Sen mes’ut ol sevgilim
Düsşünme halim n’ola
*********************************************************************************************
DEDİKODU
Büyüklerde sakız, küçüklerde çiklet
Mahallede dolaşan dümensiz bir bisiklet
Dedikodu!Hayır! Ne sakız, ne ekmek
Ne de su.. doğrusu, insan eti cinemek
Dedikodu!Dedikodu, dedikodu
Bizi ne hale kodu
Dedikodu!O solan bir çiçek, ben ölen bir gerçek
Günahımızı çekecek
Dedikodu!Dedikodu, dedikodu sen hain bir elsin
En azından iki kişiyi öldüren bir katile bedelsin
Dedikodu!Allahsız nine, sen de bil şunu
Yerden yere atlayan, iki defa patlayan, dum-dum kurşunu
Dedikodu!
*********************************************************************************************
TOPLUM
Sen, ben, yokuz biz varız, biz
Toplumca biçilir değerimiz
Biz toplumun çocuklar-hepimiz
Toplum bizim eserimizBizler birer canlı tohum
Bizleri besleyen toprak toplum
Ne hatır bilir ne hil’e bilir
Ne ekikilirse o biçilirToplumda varsa biz de alırız
Toplumda yoksa yoksun kalırız
Bizi yoğuran toplumun eli
öyleyse toplumu iyi beslemeliHer oluşun bir nedeni var
Nedenlerin var edeni, yok edeni var
Olumlu nedenlerle yeşerip olur budaklar
Toprakla kucaklaşan tohumlarOlumsuz nedenler olumsuz sonuçlar verir
öyle giden toplumlar bir gün elbet erir
Olumlu sonuçlar olumlu nedenlerdendir
Basarlar doğru yolda gidenlerdedirToplumdaki bireylerin dirliği
En azından ister iman birliği
*********************************************************************************************
YANIYORUZ
Sen kırık bir bardak
Ben yosun tutmuş bir desti
Uzanan temiz ellerden
Tanrı kısmetimizi kestiBizimle top oynadı mahalle çocukları
Bizi islattı ihtiyarlar
Dönüp bize bakmadı
Dünyadaki bunca bahtiyarlarBu Dünya mıdır, ahret midir?
Acaba nerde yanıyoruz?
Galiba biz öldük de, sevgilim
Dünyada yaşıyor sanıyoruzEn azından ister iman birliği
*********************************************************************************************
YOKSA..?
Baktım, belli ki sen bir meleksin
Hatta melekler içinde teksinAdi eller alemimizi devirdi
Cennetimizi cehenneme çevirdiSen bir havan, ben içinde ezilen bir badem miyim?..
Yoksa.. sen Havva, ben de Adem miyim..?
*********************************************************************************************
HAYAT
Gelmişiz, ya sülükten, demişsin,
Ya da maymundan.
Allah aşkına, ne çıkar bundan?!
Sen şimdi insan değil misin!?Hayat oyun değil, bu belli;
Hayal, kuruntu, kuru teselli.
Akıl, vicdan, Allah’ın vergisi;
Bunları, kullanmak en iyisi.
*********************************************************************************************
DÜNYADA
Herkes tutturmuş bir dava
Kimisi paralı, kimisi bedava
Hepsinin alacağı havadır, hava!
*********************************************************************************************
DÜNYA
Dün güzel, bugün çirkin
Dün sevgi, bu gün kin
Dünya, Dünya
Sen da gördün ya
Nasıl yok kararınDün sevilen, bu gün ezilir
Dün ezilen, bu gün dirilir
Dünya, Dünya
Sen da Gördün ya
Nasıl yok kararınDerde dert ekledik
Yine ekleriz
Çok bekledik
Yine beklerizDünya dünya
Gerçi yok kararın
Amma sen var oldukça
Her gün var bir umutlu yarın
*********************************************************************************************
BU DÜNYA
Ne sen, insanlık, bir sokak kadını
Ne de ben, ferdleri, bir insan katiliyim
Sen dünyanın yürüyen ayağı
Ben ise iş gören eliyimSüzülüp gitti rahmet yağmurları
Sokaklarda birikmiş çamurlar kalıyor
Gözlerine serap düsmüş insanları
Su yerine çamurları yalıyorBizim değil kirli caddeler, günahkâr şehirler
Dünyadır çizen kaderimizi birer birer
Yıllardır beslenmeyen ruhlarımız duruyor aç
Ne versin Dünya bize, o, bizden fazla muhtaçNe sen bir sokak kadını
Ne de ben bir insan katiliyim
Sen garip ettiğini arayan bir zavallı
Ben de senin seyrine dalmış bir deliyi
Photo Gallery
The photos on this page have kindly been shared by Orhan Seyfi’s son, Eren Ari.
References
| ↑1 | “Monumental works do justify the greatest pride”, Guvenir on teacher Orhan seyfi Ari, Halkin Sesi 27 Nov. 2004 https://www.s9.com/Biography/orhan-seyfi-ari/ |
|---|